Kalkulyatsiya

Kalkulyatsiya - bu mahsulot birligi yoki birliklari guruhini ishlab chiqarishga yoki alohida ishlab chiqarish turlariga tegishli bo‘lgan narx (pul) ko‘rinishidagi xarajatlarni hisoblash yo‘li bilan aniqlash. Kalkulyatsiya obyekt yoki mahsulotning rejalashtirilgan yoki haqiqiy tannarxini aniqlash uchun zarur.

Kalkulyatsiya usullari

Kalkulyatsiya usullari - ishlab chiqarish xarajatlarini, tayyor mahsulot tannarxini va xarajatlar kalkulyatsiyasi asosida tugallanmagan ishlab chiqarish hajmini hisoblash usullari. Mahsulot uchun kalkulyatsiyani ishlab chiqarish xarajatlarini, chiqariladigan mahsulot tannarxini va tugallanmagan ishlab chiqarish hajmini hisoblashni o’z ichiga olgan bir necha usullar bilan tuzishingiz mumkin.

 

Amalda quyidagi kalkulyatsiya usullari mavjud:

- normativ;
- buyurtmaga asosan;
- ulushlar ko’rinishida;
- jarayon bo‘yicha.

Kalkulyatsiya tarkibiy ro’yxati

Amalda, kalkulyatsiya maqolalarining quyidagi ro‘yxati qo‘llaniladi:
- xom ashyo va materiallar;
- texnologik maqsadlar uchun yoqilg‘i va energiya;
- ishlab chiqarish xodimlariga hisoblangan ish haqi;
- ishlab chiqarish xodimlarining ish haqidan sug‘urta badallari;
- umumiy ishlab chiqarish xarajatlari;
- umumiy xo‘jalik xarajatlari;
- boshqa ishlab chiqarish xarajatlari;
- tijorat xarajatlari.

1-banddan 7-bandgacha bo‘lgan kalkulyatsiya tarkibiy qismlari ishlab chiqarish xarajatlari hisoblanadi, chunki bu xarajatlar ishlab chiqarish jarayonlarini amalga oshirish bilan bevosita bog‘liq. Barcha ishlab chiqarish xarajatlari yig‘indisi tayyor mahsulot ishlab chiqarish tannarxiga teng.

Kalkulyatsiya tarkibiy qismlari ro‘yxati 8-bandidagi “Tijorat xarajatlari” bandi – bu tayyor mahsulotni chiqarish (sotish) bilan bog‘liq xarajatlardir. Bunday tijorat xarajatlariga saqlash xarajatlari, reklama xarajatlari, qadoqlash xarajatlari, transport xarajatlari va boshqa xarajatlar kiradi.

Ishlab chiqarish va tijorat xarajatlari yig‘indisi pirovardida yaratilgan mahsulotning to‘liq tannarxini tashkil qiladi.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita xarajatlar

Amalda, shuningdek, to‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita xarajatlar mavjud.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri xarajatlar aniq mahsulot tannarxiga bevosita kiritiladi. Yuqoridagi ro‘yxatga muvofiq, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xarajatlar kalkulyatsiya tarkibiy qismlari ro‘yxatining 1-3-bandlarida ko‘rsatilgan.  

Bilvosita xarajatlar, qoida tariqasida, barcha mahsulotlarni yoki bir nechta turdagi mahsulotlarni yaratish bilan bog‘liq bo‘lib, hisoblangan foizlar yoki koeffitsientlardan foydalangan holda bilvosita ma’lum mahsulotlarning tannarxiga kiritiladi.  

“AAA Financier” kompaniyasi tajribali buxgalteriya tashkilotidir, o‘z buxgalteriya hisobingizni bizga ishonib topshiring va xotirjam bo’ling!

Shunga o'xshash maqolalar.
Buxgalteriya

24 октябр 2023

Buxgalteriya

Buxgalteriya - bu korxona, muassasa yoki tashkilotning buxgalteriya hisobi va hisobotlarni yuritish, soliqqa tortishni hisoblash, operatsiyalar va to'lovlarni amalga oshirish, shuningdek, tashkilot, korxona va tashkilotning mulkiy holati va uning majburiyatlari to'g'risidagi ma'lumotlarni yig'ish va tuzish uchun mo'ljallangan bo'lim.

Batafsil
Ustav kapitali

22 август 2023

Ustav kapitali

Ustav kapitali tadbirkorlik asosining bir turi hisoblanadi. Korxona yoki tashkilotning rivojlanish bosqichiga va moliyaviy farovonligiga qarab kamayishi yoki ortishi mumkin.

Batafsil
Penya

05 декабр 2023

Penya

Penya – bu biror narsa uchun o'z vaqtida to'lamagan yoki o'z zimmasiga olgan majburiyatlarni lozim darajada bajarmagan huquqbuzarlarga nisbatan qo'llaniladigan pul jazosining o'ziga xos turi. Penya ko'pincha jarima deb ham ataladi.

Batafsil